Çin lideri Xi Xingping ve ABD lideri Biden San Francisco’da kritik bir görüşme gerçekleştirdi. İki ülke arasında var olan sorunlu başlıklar görüşme sonrasında da çözüme ulaşmış olarak görünmüyor. Peki gelecekte bu iki ülke kritik noktalarda nasıl bir diplomatik tavır takınacak. Bu soruları Dış Politika Uzmanı Dr. Barış Adıbelli Herkes Duysun için analiz etti.
Oğuzhan Osman BİLGİN – Rüstem PEHLİVANLAR – Herkes Duysun / BURSA (İGFA) – Biden, ikili görüşmeler sonrasında Çin Lideri Xi Jingping’i “diktatör” olarak tanımlamıştı.
Çin-ABD zirvesinden çıkan sonuçları Dış Politika Uzmanı Dr. Barış Adıbelli, Herkes Duysun için değerlendirdi.
Dr. Adıbelli, “Hem Ukrayna-Rusya, hem de İsrail-Hamas meselesi, Çin’in uluslararası toplum önündeki imajını, hem de sorumlu güç olma statüsünü daha da güçlendiriyor ve ABD bunun farkında. Çin ve Rusya ikilisi, çok uzun süredir çok kutuplu dünya düzenini savunuyor. Dayatmacı ve baskıcı politikaların artık sona erdiğini savunuyor bu iki ülke. Ukrayna savaşında ve Gazze meselesinde dünya ikiye bölünmüş durumda. Artık geçmişte 11 Eylül’de olduğu gibi ABD’nin ardında uluslararası yekpare bir koalisyon bulunmuyor. Artık Fransa gibi bir ülke bile İsrail’in müdahalesine 1 hafta kadar dayanabiliyor.”dedi.
ÇİN’İN ABD’YE KARŞI TUTUMU NET
Biden’ın yapmış olduğu “diktatör” tanımlamasına herhangi bir düzenleme gelmediği için bu tanımlamanın bir gaf olarak değerlendirilemeyeceğini kaydeden Adıbelli, “Söylenen bu sözün akşamında iki ülke arasında düzenlenen bir yemek programında Çin Lideri Xi Jingping’in ABD’ye karşı ‘Artık bir karar verilmesi gerekiyor, rakip miyiz ortak mıyız?’ sözlerinin boş yere söylenmiş sözler olduğunu düşünmüyorum. Burada Biden’ın yapmış olduğu diktatör tanımlamasına karşı net bir gönderme var. Çin, ABD’nin artık diğer ülkelerin yönetimine müdahele etmesine karşı çıkıyor. Bu Çin’in çok kutuplu dünya sisteminin de bir parçası. Hem Ukrayna hem de Ortadoğu nedeniyle benim alternatif dünya olarak adlandırdığım oluşum giderek önem kazanmaya başladı.” ifadelerini kullandı.
ÇİN DİPLOMASİ KONUSUNDA TECRÜBELİ BİR ÜLKE
Çin’in artık diplomasi konusunda oldukça profesyonel, ABD’nin tavırlarını çok iyi ölçebilen ve sonrasını kestirebilen bir performans sergilediğini belirten Dr. Barış Adıbelli, “Çin’in her zaman alternatif planları var. ABD ile yapılan görüşme sonrasında BRICS ülkeleriyle online görüşme gerçekleştirildi. Çin diplomasi kanallarını en etkin şekilde kullanan ülkelerden birisi olarak öne çıkıyor.” dedi.
Adıbelli, ABD’nin Ortadoğu’da sergileyeceği tavrın belirleyici olacağını belirterek şöyle konuştu:
“İran ve Hizbullah bir gerginlik seçeneği olarak masada duruyor olabilir. Ayrıca Yemen’de var olan Husiler de önemli bir konu. Suudi Arabistan, ABD’nin isteğiyle Husilere karşı harekete geçer mi? Bu konular iki ülke ilişkilerinin geleceği açısından belirleyici olacak.”